Dünyanın iki ayak arası en uzun mesafeye ve en uzun kule yüksekliğine sahip 1915 Çanakkale Köprüsü Çanakkale Zaferinin 107.yıldönümünde 18 Mart’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından görkemli bir törenle hizmete açılmıştı. Türkiye tarihine ve dünya tarihine geçecek bu önemli Çanakkale köprüsünün açılışını gururla televizyon kanallarından izlemiş biriyim. Geçen hafta telefonum çaldı. Baktım ülkemizin ve Sabah Gazetesinin duayen gazetecisi dostum Yavuz Donat üstat arıyor. Bana “Suriye’den ve Şanlıurfa’dan dönüyorum. Cuma günü beraber Çanakkale’ye gideceğiz. Çanakkale Köprüsünden geçeceğiz. Çanakkale Valisi bizi bekliyor” dedi. Yavuz Donat bu… tanıdığım günden beri meslek aşkı alev alev yanan bir yapısı ile Anadolu’yu karış karış dolaşıyor. Üstada “Olur, bekliyorum” dedim.
Sahura kalkacağımız Ramazanın ilk günü olan Cuma günü Ankara’dan İzmir’e sabah 07.45 uçağı ile gelecek olan dostum oğlum Gökhan’ın nikah şahidi Yavuz Donat’I karşılamaya Gökhan ile gittim. Birlikte İzmir Adnan Menderes Havalimanından Çanakkale’ye gitmek için yola koyulduk. Karayolu trafiğinin yoğunluğu bir felaket. Yavuz Donat dostuma “Her gün benzine ve mazota zam yapılıyor. Hayat devam ediyor, şu trafiği aklım almıyor” deyince “Bak Ertuğrul 1962 yılında Ankara’da Ulus Gazetesinde mesleğe giriş yaptım. Kaç yıl olmuş 60 yıl. Türkiye’yi Atatürk’ten sonra yöneten bütün siyasetçileri ile beraber oldum. Darbelere, ambargolara tanıklık ettim. Türkiye’nin ekonomisini doğru dürüst tahlil eden iktisatçılara tanık olmadım desem yeridir. Battı batıyor diye yaygara yapan muhalefete rağmen bugün ülkemiz nereden nereye geldi. Bak Çanakkale Köprüsü açıldı. Beraber üzerinden geçeceğiz. Yapılan yollar yetmiyor. Süleyman Demirel’in dediği gibi Böyüük Türkiye” de yaşıyoruz” dedi. İzmir’den çıkıp otobana benim doğduğum Ulukent yakınlarına girince Çandarlı’ya kadar rahat bir yolculuk başlangıcında Yavuz Donat ve oğlum Gökhan’a “Çanakkale’ye en son ne zaman gittin” diye sorunca ben hazırlanmaya çalışırken Yavuz Donat’ın “Damat” diye hitap ettiği oğlum Gökhan “Yavuz amca en son babamla Çanakkale’ye maça gitmiştik. Beş yıl oluyor” dedi. Ayvalık, Burhaniye, Edremit’i geçip Küçükkuyu’ya doğru ilerlerken aklıma 1978 yılında Gökmen ve Sinem dünyada çocukluk günlerini yaşarken eşim Nermin Hanım ile Günaydın Gazetesi tarafından gönderilen tatili Küçükkuyu’daki deniz kenarındaki küçük bir tatil köyünde yapmıştım. Küçükkuyu’dan geçerken İdo Tur Otelini aramaya başladım. Ve 1978 yılında gittiğim İdo Tur Otel deniz kenarında yerinde duruyor. Kaz Dağlarına tırmandık. Tünel çalışmaları devam ediyor ve nihayet 4 saatte Çanakkale’ye vardık. Bu sırada Çanakkale Valisi İlhami Aktaş Yavuz Donat’ı aradı. Donat “Valim Çanakkale’ye girdik. Valilik makamına yakınız” dedi. Vali İlhami Aktaş Yavuz Donat’ı ve bizleri karşıladı. Makamında çaylarımızı içtik. Vali İlhami Aktaş “Önce Lapseki’ye gidelim. Köprünün ayağında balıkçı var. Lapseki Belediye Başkanı Eyüp Yılmaz bizi bekliyor. Hem yol yorgunluğunuzu atarsınız, yemeğimizi yiyip köprüye geçeriz” dedi. Öyle yaptık. Köprüye nazır Açar Balıkçılıkta Belediye Başkanı Eyüp Yılmaz, Kaymakam Fatih Çetinkaya ve kaymakam adayı Kübra Eroğlu bizleri karşıladı. Yavuz Donat üstadın Çanakkale izlenimlerinin ilkini bugünkü köşeme aktarıyorum. Benim de Çanakkale’deki köprüden geçiş heyecanımı yarın yazacağım.
***
YAVUZ DONAT
Rüzgâr püfür püfür esiyor... Buna rağmen, gelin araçtan iniyor... Gelinlik uçuşuyor... Damat ceketinin etekleri de öyle... Fırtına umurlarında değil... Bugünlerde moda, 1915 Çanakkale Köprüsü'nde, düğün fotoğrafı çektirmek.
Köprü... 18 Mart'ta açıldı.
Bugün... 4 Nisan.
18 gün geçti aradan... Köprüden geçtik... Bölgeyi gezdik... Halkı dinledik... Gözlemlerimizin özeti:
Köprü, Çanakkale'ye sınıf atlatmış.
***
Statü fotoğrafı
Köprünün üzerinde... Rüzgâr etkili... Saçlarımız savruluyor... Birbirimize tutunuyoruz. Araçlardan el sallıyorlar... Biz de onlara.
Köprünün girişinde, seyir noktası var... Çok kişi geçmeden önce duruyor... Fotoğraf çekiyor... Özçekim yapıyor... Tanıdıklarına telefon ediyor... Görüntü gönderiyor.
Köprülü fotoğraf... Bölgede... Statü göstergesi.
"Ben de geçtim" diye hava atma öğesi.
***
Görüntülü belge
Ankara'dan İzmir'e uçakla gittik... İzmir'den Çanakkale'ye karayolundan... Yol arkadaşımız Manisa-Olay Gazetesi'nden Ertuğrul Aytaç.
Ertuğrul, köprünün üzerinden bir türlü ayrılmak istemiyor.
İlle de fotoğraf çektirecek... Köprünün o cephesi... Bu görüntüsü... Dalgalanan bayraklar... Altımızdan geçen gemiler.
Dikkat ediyoruz... Ertuğrul, yalnız değil.
Köprü üzerinde oyalanan o kadar çok ki... Kimileri... Eşi, dostu, telefonla görüntülü arıyorlar:
"Şu anda, 1915 Çanakkale Köprüsü'nün üzerindeyim."
***
Çanakkale içinde Aynalı Çarşı
Kapalı Çarşı... 1890'da yapılmış... Şehrin nabzının attığı... Popüler yerlerinden... Kalabalık.
Çanakkale'ye gelip de uğramamak eksiklik.
Önce nabzı söyleyelim... Gündemi.
Esnafın da, çarşıyı gezenin de gündeminde, politika, seçim yok.
Milletin gündemi... Ekmek... Gelirin artması... Elektrik ve akaryakıt zammı.
Ve... Çarşıya bir de eleştirimiz var:
Dükkânlar... Birbirinin kopyası... Fotokopisi.
Hepsinde çeşitler aynı... Fiyatlar aynı.
Gözlemimizi Kaya Üzen'e söyledik... Çanakkale Ticaret Borsası Başkanı.
O da aynı konudan, dertli.
Bayraklarla süslü Aynalı Çarşı'nın, zihniyet değişimize... Dönüşüme... Çeşitlenmeye ihtiyacı var.
***
Tıpkı İstanbul
İlhami Aktaş... Çanakkale Valisi... "Yoldan geldiniz, yorgun olmalısınız" dedi... Doğru...
Saat 14.30... Öğle yemeği de yememiştik.
Vali Bey, "Önce Lâpseki'ye gidelim" dedi:
- Köprünün ayağında balıkçı var... İstanbul Ortaköy gibi.
Gerçekten öyle... Acar Balıkçılık... Aile işletmesi... Yemek bahane, köprüye nazır balık şahane.
Az ileride cami de mevcut... Tıpkı Karaköy.
***
Konut fiyatları uçuşta
Çanakkale'de... Özellikle Lâpseki'de... Konut piyasası canlı.
Nereye baksanız... "Köprü, boğaz manzaralı daireler" afiş ve ilanları.
Fiyatlar... Bir iki ay öncesine göre, uçmaya başlamış.
Yine de... Düşünürseniz, Lâpseki'de ev almanın tam zamanı.
Şehr-i Boğaz evleri... 110 metrekare... 2+1... Fiyatı 699 bin lira.
***
Şahinbey-Gelibolu hattı
Gelibolu... Yarımada... Dünyanın en iyi korunmuş savaş alanı.
Ziyaretçi çok... Yurdun her yerinden... Yurt dışından.
Değişik illerden, öğrenci grupları. Örneğin;
Mehmet Tahmazoğlu... Gaziantep'in metropol ilçesi Şahinbey Belediye Başkanı... 5 yılda 111 bin 27 öğrenciyi Çanakkale'ye gönderdi.
Tahmazoğlu'nun 2022 programı... 39 bin öğrenci... Böylece 150 bini bulacak.
Öğrenciler daha önce şehitliği ve Çanakkale'yi geziyorlardı... Bundan sonra... 1915 Çanakkale Köprüsü'nden geçiş de, gezi programlarında yer alacak.
***
İki lokomotif
Kaya Üzen, "Çanakkale... Ekonomik yönden, diğer illerden biraz daha iyi" dedi... Ve devam etti:
Gelibolu yarımadası... Şehitlik... Çevre düzenlemesi... Ziyaretçi sayısını artırdı... Önemli canlılık ve turizm geliri.
Konaklama sayısı ve gününde ciddi artış var.
1915 Çanakkale Köprüsü'yle... Ekonomi daha da canlanacak.
Kaya Üzen'in anlattıklarını çok kişiden dinledik.
Bölge insanına göre... Eskiden Çanakkale'nin tek lokomotifi vardı... Gelibolu.
Köprü... İkinci lokomotif.
Çanakkale... Köprü... Geçiş sayısı... Bölgenin sorunları... Talepler, beklentiler... Yarın devam edeceğiz.
