Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onaylaması ve YSK'nın resmen seçim takvimini açıklamasıyla birlikte 16 Nisan'da Türkiye'nin 7. defa referandum sandığına gideceği netleşti. 1961 yılından bu yana yapılan referandumlar Manisa ölçeğinde incelendiğinde, seçmenin 2 kez çıkan sonucun tam tersi oy kullandığı ve referandum sonuçlarına muhalif olduğu görüldü.
Çoğu darbeler sonrasında hazırlanan anayasalar için 1961, 1982, 1987, 1988, 2007 ve 2010 yıllarında yapılan referandumlarda Manisa'nın ilçeleriyle birlikte kullandığı ‘evet' ve ‘hayır' oylarının tablosunu çıkardık.
1961 REFERANDUMUNA TÜRKİYE ‘EVET', MANİSA ‘HAYIR' DEDİ
27 Mayıs 1960 darbesinin ardından hazırlanan ve 9 Temmuz 1961'de yapılan Türkiye'nin ilk referandumda vatandaşlar yüzde 61,7'lik oranla ‘evet' dedi.
Türkiye'nin yüzde 61,7'sinin kabul ettiği 1961 anayasasında Manisa'da dengeler tam tersini gösterdi. 1961 referandumunda Manisa il genelinde yüzde 56,1 hayır, yüzde 43,8 ise evet oyu çıktı.
1961 referandumunda Demirci'de hayırcılar kazandı. Demirci'de sandıklardan yüzde 81,3 evet, yüzde 18,6 ise hayır oyu çıktı.
Gördes'te de ibre hayırcılardan yana oldu. Sandıklardan yüzde 74,6 hayır, yüzde 25,3 evet oyu çıktı.
Kula'da hayır oyları yüzde 62,5'yi gösterirken, evet oyları yüzde 37,4'te kaldı.
Manisa merkezde de hayırcılar kazandı. 1961 referandumunda merkezde yaşayan vatandaşların yüzde 59,3'si hayır, yüzde 40,6'ü evet dedi.
1961 referandumunda hayırcılar Selendi'de yüzde 59,2 Turgutlu'da yüzde 59,5, Alaşehir'de yüzde 52,6, Saruhanlı'da yüzde 51,2 ve Salihli'de yüzde 53,7'lik oranlarla başarı gösterdiler.
Soma, Akhisar, Kırkağaç ve Sarıgöl'de ise evetçiler sandıkların galibi oldu. Soma'da 1961 referandumunda yüzde 52,1, Akhisar'da yüzde 53,6, Kırkağaç'ta yüzde 53,7 ve Sarıgöl'de yüzde 55,2'lük kesim referandumda evet oyu verdi.
İl genelinde hesaplandığında, Türkiye'nin tam aksine Manisa 1961 referandumuna hayır demiş oldu.
1982 ANAYASASINA MANİSA'NIN YÜZDE 93'Ü DESTEK VERDİ
12 Eylül 1980 darbesi sonrası hazırlanan ve 7 Kasım 1982'de yapılan referandumda tüm Türkiye'de olduğu gibi Manisa'da da evet oyları patladı.
1982 referandumda en düşük evet oyu veren ilçe yüzde 90,4 ile Sarıgöl oldu. Evet oyu en yoğun olan ilçe ise yüzde 95,5 ile Kula olarak belirlendi.
1982 referandumunda Turgutlu'dan yüzde 92,2, Salihli'den yüzde 92,9, merkezden yüzde 93, Kırkağaç'tan yüzde 93,6, Soma'dan yüzde 93,4, Akhisar'dan yüzde 93,6, Gördes'ten yüzde 93,7, Demirci'den yüzde 94,1, Alaşehir'den yüzde 94,3, Selendi'den yüzde 94,8, Saruhanlı'dan ise yüzde 94,8'lik kesim evet oyu verdi.
1982 anayasası Manisa'da yüzde 93,4, Türkiye genelinde ise yüzde 91,3 ile kabul edildi.
SİYASİ YASAKLARIN KALKMASINA ‘EVET' DEDİK
Türkiye'nin 3. referandumu ise 1980 darbesiyle gelen siyasi yasakların kalkmasına ilişkin 6 Eylül 1987 yılında yapıldı. Türkiye genelinde yüzde 50,1 ile kabul edilen değişiklikte Manisa da tercihini yüzde 54,6 ile ‘evet'ten yana kullandı.
1987 referandumuna Manisa'da Demirci, Merkez ve Gördes hayır dedi. Demirci'de siyasi yasakların kaldırılmasına yönelik yapılan referandumda sandıkların yüzde 55,2'sinden, Merkez'de yüzde 53,3'ünden ve Gördes'te yüzde 51,3'ünden hayır oyu çıktı.
Selendi yüzde 52,6, Saruhanlı yüzde 53,2 , Kula yüzde 53,7, Soma yüzde 54,9, Alaşehir yüzde 55,5, Sarıgöl yüzde 55,6, Turgutlu yüzde 56,5, Akhisar yüzde 60, Salihli yüzde 61,9 ve Kırkağaç yüzde 64,5 ile 1987 referandumunda evet dedi.
1988 REFERANDUMUNDA MANİSA YÜZDE 66'YLA HAYIR DEDİ
Yerel seçimlerin bir yıl erkene alınması değişikliğini de kapsayan 25 Eylül 1988 referandumunda Türkiye'de yüzde 65 hayır oyu çıkarken, Manisa'da da yüzde 66,5 ile hayırcılar galip oldu.
Manisa'daki ilçelerin tamamı 1988 referandumunda hayır oyu kullandı. Hayır oyları Alaşehir'de yüzde 72, Salihli'de yüzde 72,7, Gölmarmara'da yüzde 69,7, Sarıgöl'de yüzde 69,2, Kırkağaç'ta yüzde 68,5, Soma'da yüzde 68,2, Selendi'de yüazde 67,7, Akhisar'da yüzde 66,6, Kula'da yüzde 66,6, Turgutlu'da yüzde 66,7, Saruhanlı'da yüzde 64,7, Merkez'de yüzde 61,8, Demirci'de yüzde 61,3 ve Gördes'te yüzde 59,5 olarak belirlendi.
1988 seçiminde de Türkiye ortalamasına göre Manisa'da hayır oyları 1 puan önde çıktı.
2007 REFERANDUMUNDA ‘EVET' DEDİK AMA…
Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesi ve bir takım anayasa değişikliklerini de kapsayan 21 Ekim 2007 referandumunda Türkiye'de yüzde 68,9 ve Manisa'da da yüzde 59,9 ile evet oyu çıktı.
2007 referandumunda yüzde 51,4 ile Sarıgöl ve yüzde 51,1 ile Salihli, Manisa'da hayır çıkartan iki ilçe oldu.
Diğer ilçelerde ise ibre evet oylarını gösterdi. Sandıklardan Saruhanlı'da yüzde 51,1, Gölmarmara'da yüzde 52,3, Akhisar'da yüzde 53,9, Alaşehir'de yüzde 55,5, Merkez'te yüzde 61,5, Kula'da yüzde 62,4, Turgutlu'da yüzde 62,9, Köprübaşı'nda yüzde 63,9, Soma'da yüzde 66,7, Ahmetli'de yüzde 68,2, Gördes'te yüzde 69,8, Selendi'de yüzde 74,4, Demirci'de yüzde 78,2 ve Kırkağaç'ta yüzde 78,5 evet oyu çıktı.
Böylece 2007 referandumunda Türkiye'nin evet kararına Manisa da ortalamanın 7 puan aşağısında olmasına rağmen paralel takip etti.
2010'DA DA TÜRKİYE EVETÇİ, MANİSA HAYIRCI OLDU
12 Eylül 2010 tarihinde yapılan ve 26 maddelik bir değişikliği içeren referandumda Türkiye yüzde 57,8 ile evet derken, Manisa 50,1 ile hayırdan yana oldu.
2010 referandumunda Manisa'da 7 ilçe hayır, 9 ilçe ise evet oyu kullandı.
İlçelere göre oy dağılımında Salihli'de yüzde 63,9, Sarıgöl'de yüzde 62,4, Alaşehir'de yüzde 57,7 Saruhanlı'da yüzde 56,2, Akhisar'da yüzde 55,9, Gölmarmara'da yüzde 54,1 ve Turgutlu'da yüzde 50,3 hayır dedi.
Merkezde ise yüzde 52,6, Kula'da yüzde 53,4, Soma'da yüzde 55,5, Ahmetli'de yüzde 56,4, Köprübaşı'nda yüzde 57,6, Gördes'te yüzde 61,1, Selendi'de yüzde 66,8 Kırkağaç'ta yüzde 67,8 ve Demirci'de yüzde 73,5 evet oyu kullanıldı.
İlçelerdeki ortalamalar hesaplandığında Türkiye'deki kararın aksine Manisa 2010 referandumuna yüzde 50,1 ile hayır dedi.
6 REFERANDUMDAN İKİSİNDE TÜRKİYE ORTALAMASINA TERS DÜŞTÜK
1961, 1982, 1987, 1988, 2007 ve 2010 referandumları analiz edildiğinde, Manisa seçmeninin 1961 ve 2010 referandumlarında Türkiye'deki kararın aksine hayır oyu verdiği görüldü.
Manisalı seçmenler ayrıca 1982 referandumunda Türkiye ortalamasının yüzde 2,1'i, 1987'de yüzde 4,5'i ve 1988'de yüzde 1'i fazlayla ‘evet' oyu verdi.
2007 referandumunda ise Manisa, Türkiye ortalamasının 7 puan altında bir oy oranıyla evet dedi.
1961'DEN BU YANA 7. KEZ REFERANDUMA GİDECEĞİZ
Öte yandan Türkiye, ilk olarak 1961'de yapılan referandumla birlikte 16 Nisan'da 7. kez referandum sandığına gitmiş olacak.
ÖZEL HABER BERFİN ADICAN
Editör: TE Bilişim