Geçen hafta Pazar günü. Sabah Gazetesinin duayen köşe yazarı Yavuz Donat’la öğle üzeri buluştuk. Üstada Manisa Kebabı yedireceğiz. Oğlum Gökhan bu sırada “Baba Yavuz abi olmazsa olmaz Hayrullah Solmaz’la görüşmek istiyor” dedi. Hayrullah Solmaz’ı aradım. “Pelitalan’da akrabamın düğünündeyim” dedi. Bende “Yavuz Donat seni görmeden Manisa’dan ayrılmak istemiyor” dedim. Hayrullah Solmaz “Bıyık’a geçin ben 16.00’da Manisa’ya geleceğim” dedi. Ben de “Yavuz Bey’in uçağı o zaman kaçar canın sağolsun” deyip telefonu kapattım. Saate baktık vaktimiz var. Yavuz Donat oğlum Gökhan’a “Damat ara bakalım Pelitalan köyün yolu nasıl Manisa’ya uzaklığı ne kadar?” Hayrullah Solmaz ile görüşüldü ve Yunt Dağı’ndaki Pelitalan köyüne gitmeye karar verildi. Oğlum Gökhan’la yola koyulduk. Yol asfalt. Yolculukta torun Ertuğrul da var. Yavuz abisine İngilizce şarkı söylüyor. İki de bir Hayrullah Solmaz arıyor. Yanlış yola girmemek için. Sonunda Pelitalan köyüne 45 dakikada vardık. Hayrullah Solmaz, Şoförler Cemiyeti Başkanı Salih Karaağaç ve köylüler ile birlikte düğün evinin bahçesinde. Büyük bir sessizlik hakim. Köy düğünleri yemekli olur. Cuma günü jandarma tebligat yapmış. Koronavirüs tedbirleri çerçevesinde düğünde eğlence ve yemek yok. Hayrullah Solmaz bizi Pelitalan köyünün kahvesine götürdü. Hayrullah Solmaz “Bu köy benim köyüm. Bugün yakınımın düğünü var. Onun için buradayım. Bizim köyün hali vakti yerindedir” dedi. Şoförler Cemiyeti Başkanı Salih Karaağaç “Yavuz abiyi görmek için kaldım” dedi.
Hayrullah Solmaz ve köylüler ile Sabah Gazetesi’nin köşe yazarı Yavuz Donat konuşmaya başladı. Yavuz abi torun Ertuğrul’a Pelitalan köyünde dondurma ikram etti. Düğün evinde Hayrullah Solmaz ‘İlle yemek yedireceğim’ diye tutturdu. Vakit geçiyor. Oğlum Gökhan pek istekli değil. Yapacak bir şey yok. Yıllar sonrası bir köy düğününde yer sofrasında yemek yedim. Gelin ve damat da bizle. Yavuz Donat gelinin kolundaki bileziklere göz dikti. Gelin Ayşegül’ün iki kolunda onar adet burma kalın bilezik takılıydı. Damat Ramazan “Bizde başlık parası olmaz. Her aile şanına göre hareket eder” dedi.
Ben Yunt Dağı’ndaki Yörük düğününde ne olup bittiğini köşeme Yavuz Donat’ın yazısını aktarıyorum. Sizler değerlendirme yapınız. Köylünün hali nasıl diye:
YAVUZ DONAT- YUNT DAĞI’NDA YÖRÜK DÜĞÜNÜ
Üçpınar, Karakılıçlı, Örencik, Davutlar, Müslih, Kızıklar, Hacılar... Bülent Arınç'ın köyü Sümbüller.
Manisa'nın yaslandığı Yunt Dağı'ndayız.
Vadiler, tepeler, dereler, virajlı asfalt yollar, koyunlar, inekler, tarlada çalışan insanlar.
Köy yollarında bir "Gelin arabası" görüyoruz.
Sarıgöl Köyü'nden Pelitalan Köyü'ne gelin gidiyor.
Haydi... Peşine takılalım.
***
Kovid-19... "Çalgısız düğün"
Unutmadan... Biz "Köy" diyoruz ama... Siz "Mahalle" okuyun.
Manisa "Büyükşehir" olunca... Köylere "Mahalle" deniliyor.
Düğünde... Davul zurna yok... Oyun havası, halay yok... Toplu düğün yemeği yok... Mevlit yok... Kovid-19 yasağı.
Yine de... Köylü bizi yemek yemeden bırakmadı... Yer sofrası... Çorba, kuru fasulye, pilav, kavurma, turşu.
***
İyi geçim
Gelin Ayşegül... Damat Ramazan.
Başlık parası... "Böyle adet yok."
Kız tarafı, erkek tarafından ne istedi?.. "İyi geçim" İstedi.
***
Gelinin kolları
Erkek tarafı, geline ne taktı?.. Yanıt: "Şerefine yakışanı."
-Ramazan... Ayşegül'e düğün hediyesi ne taktın?
Ayşegül utandı... Ramazan, gelinin bileklerine baktı... "Bilezik dolu."
-Ramazan... Kaç bilezik taktın?
Ramazan iki elini kaldırdı... Parmaklarını açtı... "10."
Bilezikler... Kalın... Gösterişli.
"Gelin hanım" dedik:
-Sakın ha!.. Bilezikleri kocana falan verme.
Gelinin annesi, Ayşegül'ü dürttü:
-Kızım... Yavuz Abin doğru söylüyor.
***
Gündem
Erken seçim... Siyaset... Yeni partiler... "Ey Pelitalan köylüleri... Ne diyorsunuz?"
Yanıtlar:
Şimdi siyasetin, seçimin zamanı mı ya?
Seçim demek, hükümetin zayıflaması demek... Sırası değil.
Seçim, dünyanın masrafı... Zamanında olmalı.
İstediğimiz dirlik, düzenlik, ağız tadı... Huzur... Herkes çalışır, ekmeğini çıkarır.
***
Köy hukuku
Buralarda... Köylerde... Boşanma var mı?
84 yaşındaki Mustafa Adak'ın yanıtı:
-Bunca yıllık ömrümde sadece 2 boşanma gördüm.
-Geçimsizlik... Kavga... Mahkeme...
-Zırt pırt mahkemeye gidilir mi?.. Bir problem varsa köyün büyükleri 2 tarafı da dinler... Meseleyi çözer.
***
İstanbul Sözleşmesi
Gelsin çaylar, başlasın muhabbet... Sorduk:
-Kadına şiddet... İstanbul Sözleşmesi... Ne diyorsunuz?
Hayrullah Solmaz... Köyün "İlk üniversite mezunlarından." Dedi ki:
Bizde "İstanbul Sözleşmesi" yok... "Türk-İslam Sözleşmesi" var.
"Kadın annedir." Kadın erkek eşittir.
Kadına el kalkmaz... "Ayıptır, günahtır."
Kadına el kaldıran... "Bu köyde barınamaz."
Köylü... Bir ağızdan:
-Hay atana rahmet Hayrullah Bey.
***
Sandık
Pelitalan Köyü'nde... Sandıktan ne çıkar?
Köylü... Dedi ki:
-Eskiden beygirciydik (Kırat... Demokrat Parti... Adalet Partisi... Doğruyol)... Şimdi ampulcüyüz (AK Parti)... Allah'ın bildiğini senden niye saklayalım?
***
Dolar... Altın
Dolar yükseliyor... Altın da öyle... Köylü bu konuda ne düşünüyor?
İbrahim Altındağ... Yaşı 85... O konuşuyor:
Her şey yükseliyor... Kurbanlık sattık... Büyükbaş... 13 bin liraya.
Düğüne git... Yarım kilo altın takılır.
Hayrullah Solmaz araya giriyor:
-Hiçbir evde 100 gramdan az altın yok.
Köylünün tepkisi:
-Söyleme... Sonra hırsız gelir.
İbrahim Altındağ... Sözü yarım kaldı... Devam ediyor:
Köye ilk traktörü ben getirdim... 1970'te.
Bugün 300 traktör var... 250 de otomobil... Memleketimizin kıymetini bilelim.
***
Muhtar
Köyün mülki amiri... Arif Şenocak... Konuşma sırası onda:
Nüfusumuz bin 500... Cep telefonu sayısı 2 bin.
Oğlum 8 yaşında, elinde cep telefonu... Köyde 7 bin liraya telefon alan var.
Manisa'ya 40 kilometre uzaklıktayız... Gençler sabah 06.30'da, servisle, Manisa'ya giderler... Organize Sanayi'de çalışmaya.
Evlere bak... Antensiz dam göremezsin.
Eskiden su yoktu... Şimdi barajlar... Göletler... Bolluk bereket geldi... Sebze, meyve... Burası turşuluk biberin en çok olduğu yer.
Üniversitede 100'den fazla çocuğumuz var... Allah devlete millete zeval vermesin.
***
Elveda Yunt Dağı
Köylü... Yer yatağı sermiş... Gece kalmamızı istedi.
-Teşekkürler... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan... Manisa Valisi Yaşar Karadeniz'den... Büyükşehir Belediye Başkanı Cengiz Ergün'den... Bir talebiniz var mı?
Köylüler... İsteklerini söylediler:
Bölgedeki en büyük köy bizimki... Kapalı pazaryeri istiyoruz... Haftada bir gün civar köylüler de gelirler.
Hasta olsa, Manisa'dan ambulans geliyor... Burada bir ambulans bulunsa iyi olur... Çevredeki köylerde yaşayanlar da yararlanırlar... Ve bir de itfaiye aracı.
