Ege Bölgesi ve Manisa’nın bereketli toprakları ve iklimi sayesinde zeytin yetiştiriciliğinin yanı sıra birçok ürün için elverişli bir bölge olarak öne çıkar… Şehirde geniş alanlara yayılan zeytinlikler, yerel ekonomiye önemli katkılar sağlar. Peki, bu ekonomiyi baltalayabilecek zararlılar neler? İşte zeytin hastalıkları ve zeytin zararlıları…
Bu içerikte karşılaşacağınız başlıklar şöyle:
- Zeytin dal kanseri ve mücadele
- Vertisilyum solgunluğu ve mücadele yöntemleri
- Zeytinlerde halkalı leke hastalığı ve mücadele yöntemleri
- Zeytinde antraknoz ve mücadele yöntemleri
- Zeytin sineği ve mücadele yöntemleri
- Zeytin güvesi ve mücadele yöntemleri
- Zeytin kabuklu biti ve mücadele yöntemleri
- Zeytin karakoşnili ve mücadele yöntemleri
- Zeytin fidantırtılı ve mücadele yöntemleri
- Zeytin pamuklu koşnili
- Pamuklubit ve mücadele yöntemleri
- Zeytinde filizkıran
- Zeytinde kızılkurdu
- Zeytinde çiçek sap sokanı
- Zeytinde kırlangıç böceği
- Zeytin kurdu ile mücadele
- Zeytin yara koşnili
- Zeytin ağaçlarında bor noksanlığı
- Zeytin akarı ve zeytin pasakarı
ZEYTİN DAL KANSERİ VE MÜCADELE
Zeytin dal kanseri, Pseudomonas savastanoi pv. Savastanoi bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır.
Zeytin Dal Kanseri Belirtileri
Hastalık, krem-yeşil renkte canlı ur ve siğillerde belirginleşir. Bu ur ve siğiller, ışık ve ısı etkisiyle koyu kahverengi, çatlamış ve tepesi çökmüş bir görünüme dönüşebilir.
Yıllık sürgünlerde yaprak, çiçek ve meyve dökümü sonucu oluşan yara yerlerinde siğiller meydana gelir. Bu siğiller genellikle küçük, yuvarlak ve süngerimsi bir yapıya sahiptir.
Genç sürgünlerdeki yaprak, çiçek ve meyve dökümü sonucunda dallar çıplak bir görünüm alabilir.
Zeytin Dal Kanserinin Görüldüğü Bitkiler
Zeytin ağacı dışında, zakkum, leylak, mersin, kurtbağrı, sarı yasemin ve dişbudak gibi bitkilerde de zarar yapabilir.
Zeytin Dal Kanserine Karşı Kültürel Önlemler
Don olaylarının sıkça meydana geldiği ve zeytin dikimine uygun olmayan yerlerde zeytin dikiminden kaçınılmalıdır.
Fazla su tutan killi topraklara zeytin dikimi yapılmamalı veya drenaj kanalları açılmalıdır.
Bahçe tesisinde sağlıklı fidanlar ve aşı kalemleri kullanılmalıdır.
Kanserli ağaçların budama işlemleri nemli ve yağışlı günlerde yapılmamalı, aletler sık sık dezenfekte edilmelidir.
Aşırı azotlu gübrelerden kaçınılarak, kompoze gübreler tercih edilmelidir.
Zeytin hasadında sırık kullanımından kaçınılmalı veya zarar vermemeye dikkat edilmelidir.
Budama artıkları hemen yakılmalı ve budama yerlerine aşı macunu sürülmelidir.
Zeytin Dal Kanseri ile Kimyasal Mücadele:
Ege ve Akdeniz bölgelerinde, kanserle bulaşık zeytinliklerde yılda dört defa ilaçlama yapılmalıdır. İlkbahar ilaçlamasında %1'lik, diğer ilaçlamalarda %2'lik Bordo bulamacı kullanılmalıdır.
Karadeniz bölgesinde ise şubat ayında ilaçlama yapılmaz, ancak dolu ve don zararı durumunda şubat ilaçlaması yapılabilir. Diğer ilaçlama dönemleri aynı şekilde uygulanır.
Kimyasal mücadelede kullanılacak ilaçlar ve dozları, il/ilçe müdürlükleri veya reçete yazma yetkisine sahip kişiler tarafından belirlenmelidir.
VERTİSİLYUM SOLGUNLUĞU VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Vertisilyum solgunluğu, Verticillium dahliae adlı bir mantarın neden olduğu bir hastalıktır.
Vertisilyum Solgunluğu Belirtileri
Hastalığın ani ve yavaş solgunluk olmak üzere iki tip belirtisi bulunur.
Ani solgunluk: Kış sonundan erken ilkbahara kadar görülür. Sürgün ve dallar aniden kurur, kabuk dokusu erguvan rengine döner.
Yavaş solgunluk: İlkbaharda başlar, çiçeklerde belirtiler önce ortaya çıkar. Hastalıklı dallardaki yapraklar mat yeşil renge dönüşür.
Vertisilyum Solgunluğu Görülen Bitkiler
Zeytin ağacı dışında, badem, antepfıstığı, asma, berberis, akçaağaç, atkestanesi, karaağaç, böğürtlen, karpuz, çilek, pamuk, bamya, şerbetçiotu, domates, biber, patlıcan, ayçiçeği, begonya, gül ve yabancı otlar gibi birçok bitkide görülebilir.
Zeytin Ağaçlarında Vertisilyum Solgunluğuna Karşı Kültürel Önlemler
Sağlıklı üretim materyali kullanılmalıdır.
Daha önce hastalığın görülmediği alanlarda zeytinlik tesis edilmelidir. Eğer hastalığın konukçu olduğu bitkilerin tarımı yapılacaksa, en az 2 yıl boyunca zeytinlik tesis edilmemelidir.
Toprak işleme ağacın taç izdüşümüne girmeden yapılmalıdır.
Gübreleme, yaprak ve toprak analizlerine göre yapılmalıdır. Aşırı azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır.
Aşırı sulama ve salma sulama yapılmamalıdır.
Zeytin bahçelerinde ara tarım yapılmamalı, yabancı otlarla mücadele edilmelidir.
Hastalıklı sürgünler budanmalı, yapraklar dökülmeden önce budama tamamlanmalı ve budama artıkları uzaklaştırılmalıdır.
Vertisilyum Solgunluğu ile Kimyasal Mücadele
Bu hastalığa karşı etkili bir kimyasal mücadele yöntemi bulunmamaktadır.
Vertisilyum solgunluğuyla mücadelede kültürel önlemler, hastalığın yayılmasını ve etkisini azaltmak için en önemli yöntemlerdir. Ayrıca, sağlıklı bitki materyali kullanılması ve uygun gübreleme gibi önlemler de hastalığın kontrol altına alınmasında etkili olabilir. Ancak, kimyasal mücadelede etkili bir çözüm bulunmadığı için, bu hastalığın kontrolünde kültürel önlemlerin önemi büyüktür.
ZEYTİNLERDE HALKALI LEKE HASTALIĞI VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Halkalı leke hastalığı, Spilocaea oleaginea (Cycloconium oleaginum) adlı mantarın neden olduğu bir hastalıktır.
Zeytinlerde Halkalı Leke Hastalığı Belirtileri
İlk belirtiler, ilkbaharda yaprak üst yüzeyinde siyahımsı-gri renkte yuvarlak nokta şeklinde lekelerdir. Bu lekelerin etrafında renk açılır ve açık renkli bir halka oluşur, bu da hastalığa adını veren halkalı görünümü oluşturur. Hastalıklı yapraklar dökülür, bu da verim azalmasına ve erken meyve dökümüne neden olabilir.
Halkalı Leke Hastalığının Görüldüğü Bitkileri
Zeytin ve yabani zeytin ağaçları hastalığa duyarlıdır.
Halkalı Leke Hastalığına Karşı Kültürel Önlemler
Taban arazide, ağır su tutan topraklarda zeytinlik tesis edilmemeli ve drenaj kanalları açılmalıdır.
Gübreleme ve sulama, bitkinin ihtiyacına uygun olarak yapılmalı ve aşırı azotlu gübrelerden kaçınılmalıdır.
Ağaçlar, havalanacak ve ışık alacak şekilde budanmalı, kuru dallar ve dalcıklar budanarak temizlenmelidir.
Yere dökülen lekeli yapraklar toplanıp yakılmalı veya sürülerek gömülmelidir.
Kimyasal Mücadele:
Kimyasal mücadelede kullanılacak ilaçlar ve dozları, il/ilçe müdürlükleri veya reçete yazma yetkisine sahip kişiler tarafından belirlenmelidir.
Halkalı leke hastalığıyla mücadelede kültürel önlemler önemlidir. Bu önlemler, hastalığın yayılmasını ve etkisini azaltarak zeytin verimini korumaya yardımcı olur. Kimyasal mücadele, yalnızca hastalık kontrolüne ek bir destek sağlamak amacıyla kullanılmalıdır ve uygun şekilde yönetilmelidir.
ZEYTİNDE ANTRAKNOZ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Antraknoz, zeytinin önemli bir hastalığıdır ve Colletotrichum gloeosporioides mantarının neden olduğu bir hastalıktır. Hastalık yapraklar, ince sürgünler, çiçekler ve meyvelerde zarara neden olur, ancak özellikle zeytin meyvelerinde hasara yol açar.
Antraknoz Hastalığının Belirtileri
Hastalık etmeni, düşük sıcaklıklarda mumyalaşmış meyvelerde bir yıl canlı kalabilir ve bulaşma kaynağı olabilir.
Meyve enfeksiyonları yaralardan veya kabuktan doğrudan giriş yoluyla gerçekleşebilir. Hastalık belirtileri genellikle inokulasyondan 5-6 gün sonra ortaya çıkar.
Zeytin meyvelerindeki belirtiler genellikle olgunlaştıklarında kahverengileşme şeklinde görülür. Lezyonlar birleşerek meyveyi tamamen veya kısmen çürütebilir ve meyvenin suyunu kaybetmesine neden olabilir.
Hastalık, zeytinin sofralık özelliğini kaybetmesine ve zeytinyağının kalitesini olumsuz etkilemesine neden olabilir.
Zeytinde Antraknoza Karşı Mücadele Yöntemleri
Hastalıklı yaprak ve meyveler toplanmalı ve imha edilmelidir.
Zeytin sineği mücadelesi yapılmalıdır.
Sık dikimden kaçınılmalıdır.
Hasat geciktirilmemeli ve sekonder enfeksiyonları önlemek için gerektiğinde erken hasat yapılmalıdır.
Yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır.
Enfekte dallar budanmalı ve imha edilmelidir.
Budama, ağaçlarda hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde yapılmalıdır.
Zeytinde Antraknoz ile Kimyasal Mücadele
İlaçlama, sonbahar yağmurlarından önce ve gerektiğinde meyveler nohut büyüklüğüne geldiğinde yapılmalıdır.
Kimyasal mücadelede kullanılacak ilaçlar ve dozlar, il/ilçe müdürlükleri veya reçete yazma yetkisine sahip kişiler tarafından belirlenmelidir.
Antraknozla mücadelede kültürel önlemler, hastalığın yayılmasını ve etkisini azaltmak için kritik öneme sahiptir. Kimyasal mücadele, bu önlemlere ek bir destek sağlayabilir ancak doğru zamanda ve doğru şekilde uygulanmalıdır.
ZEYTİN SİNEĞİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Zeytin sineği (Bactrocera oleae), zeytinin önemli zararlılarından biridir. Sarı baş ve antenlere sahip, göğüs üzerinde açık kahverengi bantlar bulunan bir böcektir.
Zeytin Sineği Nasıl Ayırt Edilir?
Dişiler, daha geniş karınlı olup sonunda yumurta koyma borusuna sahiptir.
Larvalar, çekirdek etrafında galeriler açarak meyve etinde zarar oluştururlar.
Genellikle kışı toprağın 2-5 cm derinliğinde pupa halinde geçirirler ve ergin hale geldiklerinde zeytinliklerde veya fundalıklarda ortaya çıkarlar.
Erginlerin çıkış zamanı bölgeye göre değişiklik gösterir.
Zeytin Sineğinin Zararları
Zeytin sineği larvaları meyve etinde galeriler açarak beslenirler, bu da meyvelerin çürüyerek dökülmesine, zeytinyağı miktarının azalmasına ve yağda asitliğin artmasına neden olur. Sofralık zeytinlerde zarar daha büyük önem taşır.
Zeytin Sineği ile Biyoteknolojik Mücadele
Zeytin sineği popülasyonunu kontrol altında tutmak için kitlesel tuzaklama metodu kullanılabilir. Ruhsatlandırılmış tuzaklar kullanılmalı ve bu yöntem destekleme ödemeleri ile teşvik edilmelidir.
Zeytin Sineği ile Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı, ergin çıkışlarının belirlenmesiyle tespit edilir. Tuzaklar kullanılarak ergin sayısında artış tespit edildiğinde ilaçlama yapılmalıdır.
Kimyasal mücadelede kullanılacak ilaçlar ve dozlar, il/ilçe müdürlükleri veya reçete yazma yetkisine sahip kişiler tarafından belirlenmelidir.
Zeytin sineğiyle etkili mücadele, biyoteknolojik ve kimyasal yöntemlerin dengeli bir şekilde kullanılmasıyla sağlanabilir. Bu yöntemlerin uygulanması, zararlıyla mücadelenin etkinliğini artırır ve zeytin üretimini korur.
ZEYTİN GÜVESİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Zeytin güvesi (Prays oleae), zeytin ağaçlarının önemli zararlılarından biridir. Ergin kelebek gümüşü renkli olup siyah lekeler ve gümüş saçaklar bulunur.
Larvaları kirli beyaz ve sarımtırak renkte olup meyve, yaprak ve sürgünlerde zarar yapar. Yılda üç döl verirler ve her döl zeytin ağacının farklı dönemlerinde zararlı olabilir.
Zeytin Güvesinin Zararları
Larvaların meydana getirdiği zararlar, yaprak, çiçek ve meyvelerde görülür. Yaprak dölünde galeriler açarak, çiçek dölünde tomurcukları tahrip ederler ve meyve dölünde meyve içine girerek zarar yaparlar.
Meyve zararı yıllara ve bölgelere göre değişir ve %30'a kadar ulaşabilir.
Zeytin Güvesi ile Biyoteknolojik Mücadele
Kitlesel tuzaklama yöntemiyle zeytin güvesi popülasyonunun kontrol altına alınması mümkündür. Bu tuzaklar, mart sonu nisan başında asılabilir ve düşük ve orta yoğunluktaki popülasyonlarda etkili olabilir.
Zeytin Güvesi ile Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı, zararlıların mevsimsel aktivitesine bağlı olarak belirlenir. Meyve dölünde ilaçlama yapılması tercih edilir ve bu için meyvelerin %10'unda canlı larva veya yumurta tespit edilmesi gereklidir.
Delta tipi feromon tuzakları kullanılarak ilaçlama zamanı belirlenebilir.
Zeytin güvesiyle mücadelede, biyoteknolojik ve kimyasal mücadele yöntemlerinin dengeli bir şekilde uygulanması zararlıya karşı etkili bir kontrol sağlar. Bu yöntemlerin kullanımı, zeytin üretimindeki verimliliği ve kaliteyi korur.
ZEYTİN KABUKLU BİTİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Zeytin kabuklu biti (Parlatoria oleae), zeytin ağaçlarının önemli zararlılarındandır. Ergin dişi oval ve mor renkli, erkek ise pembe tonlarında ve narin yapıdadır.
Kışı olgun dişi döneminde geçirir ve yumurtalarını nisan-mayıs aylarında bırakır. Yumurtlama süresi yaklaşık 2 aydır. Zararlı yılda 2 döl verir ve popülasyonu yüksek olduğunda ağaçların kurumasına neden olabilir.
Zeytin Kabuklu Bitinin Zararları
Zararları, gövde, dal, sürgün, yaprak ve meyvelerde görülür. Beslenirken kırmızı veya mor lekeler meydana getirir ve meyveler pazar değerini kaybeder.
Zeytin kabuklu biti, elma, şeftali, kiraz gibi birçok bitki türünde de zarar yapabilir.
Zeytin Kabuklu Biti ile Mücadele Yöntemleri
Toprak işlemesi, sulama, gübreleme ve budama işleri düzenli olarak yapılmalıdır.
Budamadan kalan artıklar yakılarak yok edilmeli ve bulaşık ağaçlardan alınan materyaller sağlam ağaçlara kullanılmamalıdır.
Bahçe çevresindeki bitkiler kontrol edilmeli ve zararlı tespit edilirse ilaçlanmalı veya kesilip imha edilmelidir.
Zeytin Kabuklu Biti ile Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı, zararlı popülasyonunun ve parazitlenme oranının göz önünde bulundurularak belirlenir.
İlaçlamalarda seçici ilaçlar tercih edilmeli ve il/ilçe müdürlüklerince belirlenen ilaçlar ve dozlar kullanılmalıdır.
Zeytin kabuklu bitiyle mücadelede, kültürel önlemlerin yanı sıra kimyasal mücadele de etkili bir yöntemdir. Ancak ilaçlama zamanının doğru belirlenmesi ve seçici ilaçların kullanılması önemlidir. Bu mücadele yöntemleriyle zeytin ağaçlarının zararlılardan korunması sağlanır ve verim kaybı önlenebilir.
ZEYTİN KARAKOŞNİLİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Zeytin karakoşnili (Saissetia oleae), zeytin ağaçlarının önemli zararlılarından biridir. Aktif larvaları turuncu-sarı renkte ve hareketlidir.
Kışı genellikle yapraklarda geçirir ve üreme gücü yüksektir. Bir ana kabuğu altında binlerce yumurta bırakabilir.
Zeytin Karakoşnilinin Zararları
Larva ve ergin dönemlerinde ağacın özsuyunu emerek beslenir ve aynı zamanda tatlı bir madde salgılar. Bu madde üzerinde mantarlar üremesiyle karaballık (fumajin) meydana gelir.
Karaballık, fotosentezi engeller ve ağacın zayıflamasına, meyve dökümlerine ve dallarda kurumalara neden olur. Ürün kaybı %60-70'e kadar çıkabilir.
Zeytin Karakoşniline Karşı Kültürel Önlemler
Zayıf düşmüş ağaçların kuvvetlendirilmesi için kuruyan dalların kesilmesi, ağaçların iç kısımlarının havalandırılması ve budamanın uygun şekilde yapılması önemlidir.
Budama, zararlı populasyonunu düşürmek için etkili bir yöntemdir ve son dondan sonra yapılmalıdır.
Zeytin Karakoşnili ile Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı, doğal düşmanların baskısının yetersiz olduğu ve parazitlenmenin düşük olduğu durumlarda belirlenir.
İlaçlama yapılacak bahçelerde, yumurtadan aktif larva çıkışı saptanarak ilaçlama zamanı belirlenir.
Zeytin karakoşniliyle mücadelede kültürel önlemler ve kimyasal mücadele yöntemleri kullanılır. Budama, zararlı populasyonunu kontrol altına almak için etkili bir yöntemdir. İlaçlama yapılacaksa doğal düşmanların zarar görmemesine özen gösterilmelidir. İlaçlama zamanı ve kullanılacak ilaçlar, il/ilçe müdürlüklerince belirlenmelidir. Bu yöntemlerle zeytin ağaçları zararlılardan korunabilir ve verim kaybı önlenebilir.
ZEYTİN FİDANTIRTILI VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Zeytin fidantırtılı (Palpita unionalis), beyaz pullarla kaplı parlak beyaz renkte bir böcektir. Larvaları ilk olarak sarı renkte olup daha sonra yeşile döner.
Kışı son dönem larva olarak toprak altında geçirir ve genellikle Bursa ili zeytinliklerinde görülür.
Zeytin Fidantırtılının Zararları
Larvalar, zeytin fidanları veya sürgünlerinde beslenmeye başlar. Özellikle son dönem larvaların zararı büyüktür çünkü taze sürgünlerin tamamını yiyebilirler.
Zeytin fidantırtılı, zeytin meyvelerinin kabuklarını kemirerek beslenir ve meyve etini çekirdeğe kadar yiyerek zarar verir. Ülkemizde zeytin yetiştirilen tüm alanlarda bulunabilir.
Zeytin Fidantırtılı ile Mücadele Yöntemleri
Bahçe çevresinde bulunan diğer konukçuların yok edilmesi, birinci döl larvalarının beslenmesini engeller.
Kış aylarında yapılacak toprak sürümü, toprak altında kışlayan larvaların yüzeye çıkmasını sağlar.
Obur sürgünlerin temizlenip yakılmasıyla larva popülasyonu düşürülebilir.
Zeytin Fidantırtılı Kimyasal Mücadele
Ülkemizde zeytin fidantırtılıyla ilgili yapılmış herhangi bir çalışma bulunmamaktadır.
Kimyasal mücadelede kullanılacak ilaçlar ve dozlar, il/ilçe müdürlükleri ve reçete yazma yetkisine sahip kişilerce belirlenmelidir.
Zeytin fidantırtılıyla mücadelede kültürel önlemler önceliklidir. Bahçe temizliği ve kış aylarında yapılan toprak sürümü gibi uygulamalar larva popülasyonunu kontrol altına alabilir. Kimyasal mücadelede ise ilaçlama zamanı ve kullanılacak ilaçlar yetkililer tarafından belirlenmelidir. Bu yöntemlerle zeytin ağaçları zararlılardan korunabilir ve verim kaybı önlenmiş olur.
ZEYTİN PAMUKLU KOŞNİLİ
Zeytin Pamuklu Koşnili Erginler beyaz pamuksu bir görünüme sahiptir. Kışı genellikle yaprak altı ve sürgünlerde genç ergin dişi olarak geçirir. Türkiye'nin zeytin yetiştirilen bölgelerinde yaygındır.
Zeytin Pamuklu Koşnilinin Zararları
Bitki özsuyunu emerek ve salgıladıkları tatlımsı maddeyle fumajin oluşmasına neden olurlar.
Yoğunluğunun fazla olduğu durumlarda ağaçlarda genel bir zayıflama ve ince dal kurumaları görülür.
Zeytin Pamuklu Koşniline Karşı Kültürel Önlemler
Dip sürgünlerinin kesilmesi ve pamuklanma görülen dalların budanması zararlı populasyonunu kontrol altına alabilir.
Zeytin Pamuklu Koşniline Karşı Kimyasal Mücadele
Genellikle kimyasal mücadeleye gerek duyulmaz. Ancak gerektiğinde ilaçlama için il/ilçe müdürlükleri ve reçete yazma yetkisine sahip kişiler tarafından belirlenen ilaçlar kullanılmalıdır.
PAMUKLUBİT VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Genç nimfler genellikle sarı veya açık yeşil renktedir. Pamuklubitler, kışı ergin olarak ağaçların kabuk altlarında veya sürgünlerde geçirirler.
Pamuklubitin Zarar Şekli
Zeytin somaklarında tomurcuk sapları ve sürgün uçlarında beslenerek bitkinin öz suyunu emerler ve zararlı olurlar.
Çiçek tomurcukları ve çiçeklerde balımsı madde üreterek zarar yaparlar.
Pamuklubit ile Mücadele Yöntemleri
Ağaçların daima sağlıklı tutulması ve güneş almasına dikkat edilmesi önemlidir.
Pamuklubit ile Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı ve kullanılacak ilaçlar il/ilçe müdürlükleri tarafından belirlenmelidir. İlaçlama yapılacaksa, sürgün uçlarında ilk pamuklanmalar görüldükten sonra başlanmalıdır.
Zeytin ağaçlarında pamuklu koşnili ve pamuklubit gibi zararlılarla mücadele etmek için kültürel önlemlerle zararlıların yayılmasını önlemek ve gerektiğinde kimyasal mücadele yöntemlerini kullanmak önemlidir.
ZEYTİNDE FİLİZKIRAN
Filizkıranın vücudu silindirik bir yapıda ve koyu kahverengindedir. Kışı ergin olarak ağaçların dal ve dalcıkları üzerinde geçirir.
Filizkıranın Zararları
Genç erginler sürgünlerin yaprak koltuklarında galeri açarak beslenir. Zararlının beslenmesi sırasında veya sonrasında sürgünler galeri yerlerinden kırılarak kurur.
Filizkıran ile Mücadele Yöntemleri
Bahçe içinde kalan budama artıkları ve zayıf düşmüş ağaçlar zararlının üremesi için uygun ortamlar sağlar. Bu nedenle bu tür materyallerin toplanıp yakılması önemlidir. Mart ve Nisan aylarında üreme için uygun ortamları kontrol ederek zararlıya karşı mücadele yapılabilir.
Filizkıran ile Kimyasal Mücadele
Etkili ve ekonomik bir ilaçlama yöntemi bulunmamaktadır.
ZEYTİNDE KIZILKURDU
Genellikle kızılımsı renktedir ve antenleri siyahtır. Kışı olgun larva döneminde toprakta geçirir.
Kızılkurdun Zararları
Yumurtalarını Zeytin sineğinin yumurta bıraktığı deliklere bırakır. Yumurtanın önce açılması durumunda çıkan larva Zeytin sineği yumurtasını tahrip eder.
Zeytin Kızılkurdu ile Mücadele Yöntemleri
Kış aylarında pupaların yok edilmesi için toprağın sürülmesi gerekmektedir.
Zeytin Kızılkurdu ile Kimyasal Mücadele
Zeytin sineğine karşı etkili bir mücadele yapıldığı takdirde Zeytin kızılkurdu için ayrıca kimyasal mücadele gerekmemektedir.
Zeytin bahçelerinde filizkıran ve kızılkurdu ile mücadelede kültürel önlemlerin uygulanması ve gerektiğinde kimyasal mücadele yöntemlerine başvurulması önemlidir.
ZEYTİNDE ÇİÇEK SAP SOKANI
Uzunca bir vücuda sahiptir, yeşilimsi renkte olabilir. Kışı yumurta halinde geçirir ve mart sonu nisan başlarında yumurtalar açılarak zarar vermeye başlarlar. Hortumlarını çiçek tomurcuklarına sokarak beslenirler.
Zeytinde Çiçek Sap Sokanının Zararları
Çiçek tomurcuklarının belirmesiyle başlar ve meyve bağlamasına kadar devam eder. Zarar, çiçeklerin iç organlarının tahrip edilmesiyle oluşur, tomurcuklar kurur ve dökülür.
Zeytinde Çiçek Sap Sokanı ile Mücadele Yöntemleri
Zeytin güvesi mücadelesi yapılan bahçelerde ayrıca kimyasal mücadeleye gerek yoktur. Zeytin güvesi mücadelesi yapılmayan bahçelerde, çiçek sap sokanlarının zararlı olmaya başladığı zaman ilaçlama yapılmalıdır.
Zeytinde Çiçek Sap Sokanı Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı, zeytinin çiçek açma zamanında yapılmalıdır. İlaçlama için uygun ilaçlar ve dozlar il/ilçe müdürlükleri tarafından belirlenmelidir.
ZEYTİNDE KIRLANGIÇ BÖCEĞİ
Erginler 4-5 mm boyunda, kirli sarı renkte olabilirler. Yumurtaları kırmızımsı kahverengindedir ve gruplar halinde çamurdan yapılmış paketler içinde bırakılır.
Zeytinde Kırlangıç Böceğinin Zararları
Çiçek, taze sürgün ve meyve saplarına hortumunu sokarak beslenirler, bu yolla zarar verirler.
Zeytinde Kırlangıç Böceğinin Mücadele Yöntemleri
Temmuz ayından itibaren ağaçlara bırakılan yumurta paketleri temizlenmelidir.
Zeytinde Kırlangıç Böceğinin Kimyasal Mücadele
Genellikle ekonomik bir zararlı olmadığı için kimyasal mücadeleye gerek yoktur.
Zeytin bahçelerinde çiçek sap sokanı ve kırlangıç böceği ile mücadelede kültürel önlemlerin alınması ve gerektiğinde ilaçlama yapılması önemlidir. Mücadele yöntemleri, ilgili bölgelerdeki tarım otoriteleri tarafından belirlenmelidir.
ZEYTİN KURDU İLE MÜCADELE
Genel görünüşü konik ve yuvarlak, kahverengi renkli erginleri bulunur. Kışı pupa döneminde toprakta geçirirler. Zarar, taze sürgünlerde, yapraklarda, çiçeklerde ve meyvelerde beslenerek gerçekleşir.
Zeytin Kurdu Zararları
Taze sürgünlerde, yapraklarda, çiçeklerde ve meyvelerde zarar yaparlar, meyve dökümlerine neden olurlar.
Zeytin Kurdu ile Mücadele Yöntemleri
Kültürel önlemler: Güneş doğmadan ağaçların altına çarşaf serilerek böceklerin toplanması, kuruyan dalların kesilmesi gibi yöntemler uygulanabilir.
Kimyasal mücadele: İlaçlama zamanı ve kullanılacak ilaçlar il/ilçe müdürlükleri tarafından belirlenmelidir.
ZEYTİN YARA KOŞNİLİ
Ergin dişiler armut veya küre şeklinde, genellikle portakal renklidir. Kabuk iç kısmı beyaz, dış kısmı ise gri renklidir. Ergin erkekler kırmızımsı kahverengindedir. Kışı ikinci dönem dişi larva veya ergin dişi olarak dallarda geçirirler. Bazıları farklı dönemlerde de bulunabilir. Yılda bir döl verirler.
Zeytin Yara Koşnilinin Zararları
Zarar, tepe tomurcuklarını kurutarak başlar. Ağır bulaşmalarda sürgün boyları kısalır, büyümede gerileme olur ve ağaçlar meyve bağlayamaz hale gelir. Yaprak koltuklarına yerleştiklerinde yapraklar dökülür ve sürgünler kurur.
Zeytin Yara Koşnili ile Mücadele
Zayıf ağaçların kuvvetlendirilmesi, kuruyan dalların kesilmesi, budama yapılması ve uygun gübreleme tekniklerinin kullanılması gerekmektedir.
Zeytin Yara Koşnili ile Kimyasal Mücadele
Kimyasal mücadele önerisi bulunmamaktadır. Soğuk zararından sonra budama yaparak zararlı popülasyonu düşürmek etkili olabilir.
Not: Zeytin yara koşnili ile mücadelede kimyasal mücadele önerilmediği için kültürel yöntemler önemlidir. Budama, ağaçların sağlığını korumak için etkili bir yöntemdir.
ZEYTİN AĞAÇLARINDA BOR NOKSANLIĞI
Yapraklarda soluk yeşil renk alarak başlayan belirtiler, yaprağın sapa doğru sararması ve dökülmesi şeklinde ilerler. Yapraklarda küçülme, kıvrılma, kalınlaşma, büzülme ve boğum aralarının kısalması gibi değişiklikler görülür.
Bor Noksanlığı Belirtisi
Sürgünlerde kurumalar meydana gelir ve yan tomurcuklar aktif hale gelerek sürgün oluşumunu arttırır. Ağaçlarda bodurlaşma ve çalılaşma gözlemlenir.
Dallar, gövde ve yaprak saplarında çatlaklar ve yarıklar oluşabilir. Tomurcuk, çiçek ve meyve oluşumu engellenebilir. Meyvelerde şekil bozuklukları ve meyve kabuğunda büyümenin durmasıyla "maymun yüzlü" meyveler oluşabilir.
Bor Noksanlığı ile Mücadele Yöntemleri
Toprak analizi yaparak topraktaki bor miktarı belirlenmeli ve dikim, sulama, gübreleme buna uygun şekilde yapılmalıdır.
Bor Noksanlığı ile Kimyasal Mücadele
Yeşil aksam uygulaması yapılabilir. Çiçeklenme öncesi, meyve tutum dönemi ve sonrasında belirli periyotlarla uygulamalar gerçekleştirilir. Hangi ilaçların ve dozların kullanılacağı il/ilçe müdürlükleri veya reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenir.
ZEYTİN AKARI VE ZEYTİN PASAKARI
Soluk sarı renkte, silindirik şekilli erginlerdir. Kışı yaprak altlarında geçirirler. Ağaçlarda yaprak, tomurcuk, çiçek ve meyvelerde beslenerek zarar yaparlar.
Zeytin Akarı ve Zeytin Pasakarı ile Mücadele Yöntemleri
Kültürel Önlemler: Bakımsız bahçelerde daha fazla zarar yaparlar. Temiz ve sertifikalı fidanlarla bahçe tesisi yapılmalıdır. Aşırı azotlu gübreleme ve sulamadan kaçınılmalıdır. Toz oluşumuna izin verilmemeli ve budama/kışlık bakım işleri eksiksiz yapılmalıdır.
Kimyasal Mücadele: İlaçlama zamanı yapraklarda zarar belirtileri görüldüğünde ve tomurcukların kabardığı dönemde başlar. İlaçlama zamanları ve kullanılacak ilaçlar il/ilçe müdürlükleri veya reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenir.
Zeytin Ağacı Hangi Ayda Dikilir?
Zeytin fidanlarının dikim zamanı, genellikle Ekim'den Mart'a kadar olan dönemde yapılır. Bu aylar, zeytin fidanlarının kök sistemlerinin toprağa iyice yerleşebileceği ve yeni büyümeye hazır hale gelebileceği uygun bir zaman dilimidir. Fidanların dikim zamanı, genellikle hava koşullarına ve bölgenin iklimine bağlı olarak değişebilir. Ancak, genel olarak sonbaharın başlangıcı ve ilkbaharın başlangıcı, zeytin fidanlarının dikimi için en uygun zamanlardır.
Ekim-Mart arasındaki dönem, toprağın hala ısınmış ve yağışlı olduğu bir dönem olabilir. Bu durum, fidanların kök sistemlerinin sağlam bir şekilde yerleşmesine ve yeni ortama uyum sağlamasına yardımcı olur. Ayrıca, bu aylarda hava koşulları genellikle daha ılıman olduğundan, fidanların stres yaşama olasılığı daha düşüktür.
Zeytin Ne Zaman Hasat Edilir?
Sofralık zeytinler, tüketim için doğrudan kullanılacak olan zeytinlerdir. Yeşil veya siyah olgunluk döneminde hasat edilirler. Yeşil zeytinler daha erken dönemde hasat edilirken, siyah zeytinler olgunlaştıktan sonra toplanır. Sofralık zeytinlerin hasadı genellikle Eylül-Ekim aylarında yapılır.
Yağlık zeytinler ise yağ üretimi için kullanılacak olan zeytinlerdir. Bu tür zeytinlerin hasadı, ağaçta yeşil meyve kalmadığında ve meyvede yağ oranının maksimum seviyeye ulaştığı zamanda gerçekleştirilir. Bu genellikle Kasım-Aralık aylarına denk gelir.
Zeytin hasadı genellikle sırıkla yapılmaktadır. Ancak, sırıkla hasat sırasında yıllık sürgünlerin zarar görmesi ve aşırı yaprak dökümü gibi sorunlar yaşanabilir. Bu nedenle, hasat ekipmanlarının seçiminde dikkatli olunmalıdır. Aşırı yaprak dökümüne neden olmayacak hasat ekipmanları tercih edilmelidir.
Sofralık zeytinlerin en iyi toplama şekli, zeytinlerin elle sıyrılmasıdır. Bu yöntem, zeytinin meyve veren dalından elle alınması ve toplanması anlamına gelir. Elle toplama işlemi, zeytinin fiziksel olarak zarar görmesini önler ve kaliteli bir ürün elde edilmesini sağlar.
Zeytin Ağacı Ne Kadar Sıcaklık ve Soğuğa Dayanabilir?
Zeytin ağacının dayanabildiği minimum ve maksimum sıcaklıkların belirlenmesi, sağlıklı bir yetiştirme ve verimli bir hasat için önemlidir. Bu sıcaklık aralıklarına dikkat etmek, zeytin ağaçlarının sağlığını korumak ve verimini artırmak için gereklidir.
Zeytin ağacının dayanabileceği minimum sıcaklık, -7°C olarak belirlenmiştir. Bu sıcaklığın altına indiğinde, özellikle genç zeytin ağaçlarının ve yaşlı ağaçların dalları soğuktan zarar görebilir. Bu nedenle, özellikle kış aylarında, don tehlikesi olan bölgelerde zeytinlik tesis edilirken dikkatli olunmalı ve uygun önlemler alınmalıdır.
Zeytin ağacının maksimum dayanabileceği sıcaklık ise 40°C'dir. Bu sıcaklığın üzerine çıkması durumunda, ağaçlar stres altına girebilir ve meyve tutumu azalabilir. Bu nedenle, özellikle sıcak havalarda sulama konusunda dikkatli olunmalı ve aşırı sıcaklardan kaçınılmalıdır.
Sonuç olarak, zeytin ağaçlarının optimum yetişme koşullarını sağlamak için minimum ve maksimum sıcaklık değerlerine dikkat edilmelidir. Bu önlemler alındığında, daha sağlıklı bir zeytin yetiştiriciliği mümkün olacaktır.
