Şehzadeler Belediye Başkanı Ömer Faruk Çelik Bosna Hersek’te Manisa AK Parti Milletvekili İsmail Bilen ile birlikte. Kardeş şehir Donji ve Kuf’ta Şehzadeler Belediyesi’nin yaptırdığı parkın açılışını milletvekili İsmail Bilen ve Başkan Ömer Çelik ile Bosna Herseklilerle birlikte açacaklarını öğrendim. Hayırlı uğurlu olsun. Kardeş şehre yapılan her hizmet Türk devletinin ve insanının dostluklara ne kadar önem verdiğini gösterir. Yıllardır biz Türkler olarak Bosna Hersek’e bir başka bakarız. Soydaşlarımıza sahip çıkmaya çalışırız.

Ben de Bosna Hersek’i baştan aşağı gezme şansını yakaladım. Yıllar önce rahmetli Bülent Koşmaz ile buraları gezdik. Bosna Hersek’in Mostar şehrini tam ortadan bölen Nerevra Nehri’nin üzerindeki köprüden geçtim. Mostar Köprüsü 1566 yılında Mimar Sinan’ın öğrencilerinden Mimar Hayrettin tarafından inşa edilmiştir.

Osmanlı’nın Balkanlardaki önemli mimari eserlerinden, günümüz için inşaası basit görünen Mostar Köprüsü, Neretva Nehri üzerinden 24 metrelik yükseklikte ve toplamda 30 metre kadardır. Yani 25 adımda bir tarafından diğer kıyıya geçilir. Genişliği 4 metre olan köprü, tamamen taştan inşa edilmiştir. 16. yüzyılda Mostar şehri Osmanlı’nın Bosna Hersek’teki idari merkeziydi ve köprüyle birlikte her iki taraftaki burçlar ve gözlem kuleleri köprünün tümünü önemli bir hükümet mimarisi havasında tutmaktaydı.

Orijinal Mostar Köprüsü’nün yıkılışı 1992’de yaşanan Bosna iç savaşı sırasında olmuştur. O güne kadar Balkanlarda ve Bosna’nın tüm bölgelerinde bir arada yaşayan çok uluslu milletlerin birer parçası olarak Müslümanlar, Hırvatlar ve Sırplar bir arada yaşamaktaydılar. Mostar’ın yıkılışı, aynı zamanda bu birliktelik örneğinin de yıkılışı ve Bosna’da farklı hakların bir arada yaşamının da yıkımı anlamına geliyordu. 1992’de yerel Sırpların ilk saldırıları sonrası 9 Kasım 1993’te Hırvatların tank saldırısı ile Kasım 1993 sonunda Mostar tümüyle yıkıldı. Aynı anda Dünya’nın birçok coğrafyasında da büyük bir yıkımın çığlığı gibi oldu bu saldırı.

Türk İşbirliği ve Konferansı Ajansı (TİKA), UNESCO ve Dünya Bankası desteğiyle Haziran 2002 – Ağustos 2003 arasında yapılan tekrar inşa çalışmalarında, Macar Dalgıçlar su altındaki orijinal taşları çıkarttı. Bombardımandan zarar gören taşlar içinse, kapanmış olan tarihi Mostar taş ocağı tekrar açıldı ve oradan elde edilen taşlarla inşaatın kalanı tamamlandı. 23 Temmuz 2004’te İngiliz Prensi Charles tarafından birçok ülke temsilcisinin katıldığı törenle resmen açılan Mostar, günümüzde eski doğal dokusunu barındırdığı gibi, tekrar kültürlerin biraraya gelmesine hizmet ediyor. Savaş öncesi yaşayan nüfuslarından Sırpları kaybeden coğrafyada Müslümanlar ve Hırvatlar nehrin birer yakasında yaşamaya devam etmektedir. Mostar Köprüsü ve eski şehir bölümü, 2005’ten beri Unesco Kültür Mirasları listesinde yer almaktadır.

MOSTAR KÖPRÜSÜ’NDEN ATLAYIŞ

2005 yılında Dünya Mirası Listesi’ne eklenen Mostar Köprüsü’nün bir de eğlenceli bir aktivitesi bulunmakta. İlk olarak 1664 yılında yapılan ve her sene temmuz ayında köprünün üstünden genç erkekler kendilerini Neretva Nehri’nin sularına bırakıyorlar. Kulağa ilk başta korkutucu gelebilir ama bunu tamamen eğlenmek, nehrin sularına dalmak ve de biraz cesaretlerini sergilemek için yapıyorlar.

Güzel günlerdi. Bosna Hersek’in her tarafı Osmanlı mimarisının eserleri ile dolu. Gittim gezdim gördüm. Hem de birkaç kez. Yine imkanım olsa bu mevsimde gezmeye giderim. Şehzadeler Belediye Başkanı Ömer Faruk Çelik buraya bir hizmet götürmesi güzel birşey. Geldiğinde fırsatı olursa Bosna Hersek gezisini bir de Milletvekili İsmail Bilen ile birlikte dinleriz.